Ik zou niet graag in jouw schoenen willen staan!
De onvergeeflijke houding van de Amerikanen ten opzichte van immigratie

(5/06)

Degenen die de geschiedenis van Amerika onbelemmerd willen lezen in plaats van de mythologie van het land voor hun eigen doel te gebruiken, zijn al op de hoogte van de nooit eindigende, benarde positie van de immigranten die Amerika zijn binnengetrokken. "Geef mij uw moede, arme, samengepakte, naar vrijheid hunkerende massa's die ernaar smachten vrij te kunnen ademen, de miserabele afgedankten van uw wemelende kusten. Stuur hen, de daklozen, de door de stormen geteisterden, naar mij: ik houd mijn lamp hoog naast de gouden poort."

Lazarus' beroemde gedicht wordt net als de naamgenoot uit de dood opgewekt, of liever, wordt op een vervelende wijze opgegraven door degenen die het imago van een Amerika dat de minder bedeelden met open armen ontvangt -een imago dat geheel uit eigenbelang in het leven is geroepen- weer willen laten herleven. Ondanks de vijandige ontvangst waarmee elke golf is geconfronteerd, was het hun enige wens om in onze onverdiende rijkdom mee te delen en zich hogerop te werken om uiteindelijk een stukje van de elitetaart die de Amerikaanse overvloed nu eenmaal is, te kunnen verdienen. Ze moesten zich schamen! Hoe durven ze hetzelfde te doen als onze voorouders 20, 50, 100, 150 jaar geleden gedaan hebben!

Maar het onderwerp op zich is een opzettelijke degressie, een afleidingsmanoevre die tot doel heeft de aandacht af te leiden van de werkelijke bezigheden van mensen -alle mensen- die de enorme problemen waarmee we worden geconfronteerd onder ogen moeten zien. Eindeloze rijksoorlogen? Homo's gaan trouwen! Dreigende vernietiging van de ecosfeer? Iran is bezig uranium te verrijken! Degenen die aan de macht zijn in Amerika lopen over van corruptie, hebzucht en leugens? De Mexicanen pikken onze banen in!

(Im)migratie is zo oud als de evolutie. Ja, het gevreesde e-woord. Sorry, rechtse idioten, het is hier geen toevluchtsoord. Het is de natuur van meercellige organismen - vanaf de eerste vis die het land op spartelde op zoek naar beter voedsel, om zich voort te planten of om mogelijkheden voor investeringen te vinden- om iets beters te willen in het leven. 

George Bush, die nu ook weet hoe impopulair Nixon wel niet was, zou er blij mee zijn als hij het racistische verzet zou kunnen ontketenen dat Nixon aan de macht bracht voor zijn eigen criminaliteit het Amerikaanse volk aan het denken zette over wat voor verschrikkelijke fout ze wel niet hadden gemaakt. Het ziet ernaar uit dat het homohuwelijk niet heeft geresulteerd in de ineenstorting van de gemeenschap van Massachusetts, tot groot verdriet van de Kerk en zijn extreem-rechtse bondgenoten. En dus blijkt de immigratie, precies op tijd, de wig te zijn die godvrezende, gezagsgetrouwe blanken van hun eigen gezond verstand scheidt. 

Maar het is altijd al de moeilijkste taak van radicale extremisten geweest om hun eigen huiveringwekkende ideologie zo handig aan te pakken dat het aanvaardbaar werd voor een of andere vormloze "meerderheid" die hen gehoorzaam aan de macht houdt. Zelfs Bull Connor sloot de Ku Klux Klan niet in het openbaar in de armen. Elke generatie blanken in Amerika heeft zijn eigen semantische foefje, een soort racistisch goocheltrucje om zijn moraal laakbare agenda te verdoezelen. Genocide? Neeeeeeee. Geopenbaard noodlot. Racisme? Neeeeeeee. De rechten van de afzonderlijke staten. Racisme? Neeeeeeee. Tyfus! Algemene gezondheid en veiligheid! Enz. 

En tegenwoordig is het nieuwe mantra wettigheid, of belastingen, of wat ook maar op je verbeelding mag werken. In de een of andere onkarakteristieke flits van rationaliteit wil Bush "eerlijk" lijken. De miljoenen illegale arbeiders moeten niet bijeengedreven worden en "worden teruggestuurd naar waar ze vandaan kwamen" (tjonge!), nee, in plaats daarvan moeten ze een zinvolle straf krijgen omdat ze het aandurven fruit te plukken voor vijftig dollarcent per uur, achterstallige belastingen betalen over de verdiensten die hun bazen in de landbouw zich verwaardigden hun te betalen en Engels leren. Dat lijkt me wel eerlijk! Maar zeg nou zelf, moeten wij niet allemaal ons eigen aandeel in deze zaak onder de loep nemen? Ik beschuldig zelf niemand zonder bewijs, dus beperk ik de noodlottige bliksem van mijn verschrikkelijk snelle zwaard tot degenen van wie we weten dat ze schuldig zijn. Handen omhoog, eenieder die bijvoorbeeld fruit heeft gekocht of gegeten! Aha! Betaal je zinvolle boete en ga in de linker rij staan. Heeft iemand zijn gras laten maaien? Aha! Doe boete en ga bij de schuldigen staan. Wat betreft de eigenaren van de grote landbouwbedrijven - welnu, als het evenredigheidsconcept eenvoudigweg zou worden toegepast, zouden ze opgesloten, in het openbaar afgeranseld of vernederd kunnen worden. Sorry, wet is wet. En wat als het een of andere hooggeplaatste maatje van een van deze multinationals nou bijvoorbeeld beter Nederlands dan Engels spreekt? Nou, het zij voldoende te zeggen dat er direct als het nodig is een Speciaal Arrestatieteam van het Ministerie voor Binnenlandse Veiligheid klaarstaat. Met een paar reisgidsen van Berlitz bij zich. Hé, we zijn geen barbaren!

En nu we het toch over de wet hebben, laten we ons eens bezig houden met de nieuwe staatsrechten. Het prachtige van blanken, en westerlingen in het bijzonder, is dat ze kunnen worden geïntimideerd door eenvoudige (of misschien: onnozele) verwijzingen naar "De Wet", zelfs als ze zelf afstammen van het eeuwenlange misbruik van ditzelfde principe. Je bent een illegaal! Hou je aan de WET! blaffen de pitbulls van de rechtse aanval op de rechten van immigranten. Maar wat is nou precies de wet? Ik weet nog dat ik de steeds maar veranderende immigratiewet volgde toen ik zelf trouwde (met een immigrante - oei!) Als we voor datum X zouden trouwen, zou Y gebeuren. Als we zouden wachten tot datum Z, zou AA gebeuren. Bah. 

Tot afschuw van Karl Rove en de collectieve oligarchie die Amerika graag zouden willen blijven leiden, stuit deze typisch racistische reactie op de machtige noord-zuid en oost-west-scheidslijnen. Ik zie het zo: de Ierse grootouders van mijn moeder werden alleen als blanken beschouwd vanwege wat een Duits-Amerikaanse vriend gekscherend een "schrijffout" noemt. Tot het einde van de Burgeroorlog werden de bleekste blanken ter wereld "het bleke en vlekkerige ras" - de woorden van een beroemd dichter - als wettelijk niet-blank beschouwd. Toen enkele zuidelijke staten door de emancipatie dreigden "voornamelijk niet-blank" te worden, paste De Wet zich op miraculeuze wijze aan de situatie aan. 

De wet heeft op dezelfde manier de belangen van het imperialisme en de oligarchie door de geschiedenis gediend. Ik vertel mijn leerlingen graag dat de enige reden dat ik Engels spreek, is omdat de machten die het land van mijn voorvaderen binnenvielen, het "illegaal" maakten dat de inheemse volken hun eigen Ierse taal spraken. Hocus pocus! Het officiële Engels is geboren. 

Op de laatste Dia sin Immigrantes (Dag zonder immigranten, een dag waarop immigranten willen laten zien hoe belangrijk ze zijn voor de Amerikaanse economie -vert.) leverde onze school een aandeel door borden op het dak te zetten met "We zijn allemaal immigranten" in het Engels en het Spaans. Afgezien van een totaal gebrek aan verslaggeving door de pers, werden we getrakteerd op een invasie van een zeker iemand die zichzelf opvoedingsspecialist noemt, die de school in dwaalde om ons te vertellen dat we onze borden moesten veranderen, zodat er "legale" immigranten kwam te staan. O ja? Uit mijn onderzoek blijkt dat de grootouders van mijn moeder niet "legaal" waren. En hoe scheiden families eigenlijk de "goede" van de "slechte" immigranten in onze eigen gelederen? In tegenstelling tot de populaire mythe sloop de overgrote meerderheid van de "illegale" immigranten niet over de Mexicaanse grens. Het zijn meestal mensen die hier met een geldig visum kwamen studeren of werken. Misschien werden ze wel verliefd en kregen hier kinderen (walgelijk!) of misschien raakte het geld voor hun studie wel op. Dus bleven ze, en gingen zwart werken, baantjes die een groot deel van de economie waar we allemaal op rekenen, op gang houden. De hemel verhoede dat ze als mensen behandeld zouden worden.

Maar goed, over de Mexicaanse grens gesproken, laten we het er eens recht voor zijn raap over hebben. Ik heb er pas geleden nog een discussie met mijn eigen staf over gevoerd. De meesten van hen zijn immigranten die "het gemaakt hebben" in die zin dat ze nu Amerikaans staatsburger zijn en een huis gekocht hebben enz. Omdat ze zich misschien wel schuldig voelen over hun eigen succes, spelen ze advocaat van de duivel: "Pero Daniel", zeggen ze tegen me, "ik ben hier niet in een bananenkistje gekomen, ik ben hier legaal. Wat zou er gebeuren als iemand 's nachts zonder je toestemming jouw huis binnensloop en daar zou gaan wonen? Zou dat geen misdaad zijn?" Ik weet niet zeker of ze het serieus menen en dus geloof ik ze op hun woord. "De Verenigde Staten zijn geen huis", werp ik tegen. "Laten we de vergelijking veranderen. Wat zou er gebeuren als je in plaats van een huis op een bananenplantage was en iedereen die buiten de muren woonde zou doodgaan van de honger? Zou je niet anders aankijken tegen iemand die een tunnel onder de muur door groef en een paar bananen stal?"

Mijn personeel, mijn collega's, mijn vrienden, mijn mede-Amerikanen, waren stil. Als vrome katholieken konden ze het argument niet weerleggen, dus bereidde ik me (gemeen eigenlijk) voor op de genadeslag. Zelfs al zijn de nieuwe Amerikanen zich als weinig anderen bewust van de werkelijkheden buiten hun grenzen, ze zijn wel schichtig. Realiseren ze zich wel, vraag ik, dat de helft van de mensen op deze planeet leeft van minder dan een dollar per dag? Dat tweederde leeft van minder dan twee dollar per dag? Mijn Dominicaanse collega, zelf een vroom katholiek en in haar geboorteland op een koffieplantage opgegroeid, was sceptisch. "Ja", zei ik, "Wie zijn 'WIJ?' Is dit alles iets wat we "verdienen"? De inwoners van de Verenigde Staten verbruiken bijna de helft van de natuurlijke rijkdommen ter wereld, en toch vertegenwoordigen we maar ongeveer 6% van de wereldbevolking. Is dit iets wat we kunnen volhouden?" 

Wij -die nu binnen grenzen wonen die zijn vastgesteld door een aantal genocidale oorlogen en rijkdom bezitten en macht uitoefenen die we door middel van slavernij en onteigening hebben verkregen- wij vinden nu dat we de macht hebben om de deur achter ons dicht te gooien. Ha! Ik zou niet graag in jouw schoenen willen staan! Zorg toch dat je zelf een land krijgt!

Omdat we nog niet zo lang geleden een overstroming hadden gehad, gebruikte ik een kant-en-klare vergelijking: de dam. Het leek me volkomen logisch, omdat er geen racistische onzin zoals blanken die productiever zijn voorhanden was, dat de bedreigde dammen in de regio de perfecte metafoor vormden. Zou de goede analogie - gezien de ongelijkheid die heerst- op het ogenblik het probleem zijn waar de overstromingsdeskundigen mee worstelen? Als het waterniveau aan de ene kant van de dam te hoog is, moet er iets gedaan worden om te voorkomen dat de dam barst: als je de dam zelf niet wilt uitschakelen, moeten er vanwege de ongelijke druk van beide kanten bepaalde beslissingen gemaakt worden: stroomgoten verlagen de druk misschien voorlopig; het ondersteunen van de infrastructuur kan het water een poosje op een afstand houden. Maar de druk is onverminderd -wat er zich ook voordoet- of we erop voorbereid zijn of niet. 

Olifanten, ezels en andere dieren zouden de overstroming wel eens niet kunnen overleven. Struisvogels begraven hun kop in het zand, opzettelijk vergetend wat er staat te gebeuren. Zowel de Democraten als de Republikeinen zouden er goed aan doen een andere mascotte te kiezen. 

© 2003 Daniel Patrick Welch. Herdruk toegestaan
Vertaald door Hennie Volkers

^  Top  ^

Schrijver, zanger, taalkundige en activist Daniel Patrick Welch woont en werkt in Salem, Massacusetts, met zijn vrouw, Julia Nambalirwa-Lugudde. Samen leiden zij The Greenhouse School. Enkele van zijn artikelen zijn op de radio uitgezonden en vertalingen zijn in zo'n 20 talen verkrijgbaar. Wij zijn u erkentelijk als u een link naar danielpwelch.com wilt opnemen.